Gesprek met Sandra van Kalken

Een vreemde eend in de bijt van Senia; geen leesgroep, maar een muziek-luistergroep. “Als je van muziek houdt, er graag meer over wilt weten en het fijn vindt er met anderen over te praten, is dit erg leuk”, zegt Sandra. “Er wordt wel leesstof aangeboden (achtergrondinformatie over componist en muziekstuk), maar verder is het vooral luisteren. Wij willen de deelnemers leren onder woorden te brengen wat ze horen. Dat is erg moeilijk als je iets meer wilt zeggen dan ‘mooi’ of ‘lelijk’.”

De muziekstukken die worden aangeboden, duren niet langer dan drie kwartier tot maximaal een uur. “Want het op deze nieuwe manier luisteren, wordt door veel deelnemers als behoorlijk vermoeiend ervaren”, vertelt Sandra. Bij de luisterwijzers  wordt gebruik gemaakt van links naar You Tube-filmpjes. Zo kunnen de deelnemers luisteren en kijken naar de muziekuitvoeringen.

De muziek-luisterwijzers zijn onderverdeeld in drie moeilijkheidsgraden (nootjes). “Bij één nootje zijn de vragen meer gericht op de beleving van de deelnemers, op het kunnen vertellen wat de muziek met je doet. Bij twee nootjes wordt er dieper ingegaan op de muzikale structuren en andere muzikale aspecten. Bij drie nootjes ligt de nadruk op het analyseren van de muziek en wordt ervan uitgegaan dat de deelnemers enige kennis hebben van het notenschrift en algemene muziekleer.” Sandra adviseert altijd met één nootje te beginnen.

Het leukst vindt Sandra het maken van de vragen in de muziek-luisterwijzers. “Dat komt heel precies. Als docent zijn de vragen die je maakt bedoeld om kennis te overhoren. Bij Senia moet ik de vraag zo formuleren dat het uiteindelijk tot discussie leidt. De vraag moet éénduidig zijn. En muziek heeft haar eigen terminologie, die nog niet iedereen al direct kent. Daar moet je rekening mee houden”.

De muziek-luistergroepen zijn populair. Het aantal deelnemers groeit snel. Sandra: “Het aanbod beperkt zich niet tot klassieke muziek. Nu al staat Gershwin (Rhapsody in Blue) op de lijst en er is een luisterwijzer over de geschiedenis van de Blues. Als we uit het veld horen dat hier behoefte aan is, sluit ik niet uit dat er in de toekomst meer blues en jazz wordt aangeboden. Ook popmuziek wil ik vooralsnog niet uitsluiten en dan denk ik bijvoorbeeld aan de Beatles.”

Sandra legt uit dat deelnemers aan de muziek-luistergroepen na een tijdje een andere luisterhouding krijgen. “Je gaat opletten; wat wil de componist zeggen, welke verhaallijnen hoor ik, welke herhalingen, welke variaties. Ik kan zelf niet meer inslapen of werken met muziek op de achtergrond. Ik blijf luisteren en analyseren.”

Ze heeft een optie voor iedereen die enthousiast is geworden, maar nog niet direct tijd heeft  om aan een muziek-luistergroep deel te nemen. “Het is heel goed mogelijk voor leesgroepen om naast de leesgroep-bijeenkomsten ook een keer een muziek-luisterbijeenkomst te plannen. Je zoekt samen een muziekstuk uit de muzieklijst, bestelt de muziekluisterwijzer en gaat daarmee aan de slag.”
Wat een leuk idee!


Ria Hullegie