Bestuurders over welke boeken ze lezen en waarom

30 januari 2019

‘Boeken versterken je verbeeldingskracht’

Een gesprek over boeken lezen met Brabantse bestuurders, met Commissaris van de Koning Wim van de Donk en burgemeester van Goirle Mark van Stappershoef. Juist met deze twee omdat ze elk jaar op de Derdewereld-rommelmarkt staan van het Mill Hill College in Goirle. Dan ‘doen ze’ de boeken, samen met veel andere vrijwilligers. "Het is vanuit een wat bestuurlijk perspectief in zekere in ontnuchterend maar ook heerlijk relativerend om te zien dat de paar meter geschiedenis en politiek niet in de schaduw kunnen staan van de tientallen meters kookboeken, hobby, sport en spel. Er kwam ook iemand die graag een rijtje groene boeken wilde, voor bij de nieuwe gordijnen. Zo kan het ook.” Dat jaarlijkse vrijwilligerswerk bracht Yolanda van Leest, programmamaker van Bibliotheek Goirle ertoe om hen beiden te vragen voor een interview om de Week van de Leesclub te ondersteunen. Zij en Ineke van de Rotte, directeur van Senia, spreken de twee op het Provinciehuis. Een beetje jammer dat we hier zitten is het volgens Van de Donk wel: “ik had jullie graag mijn boekenkast laten zien. Boeken wil ik hebben, vasthouden, en er aantekeningen in maken.” 

Bij welk boek begon het

Met welk boek het lezen begon? Mark van Stappershoef weet nog precies dat het Roots was, een boek over de slavernij dat hem enorm aangreep en zijn verbeelding triggerde, zoals boeken dat horen te doen. Intussen is Roots ook al vaak uitgebracht op film, maar dan is het wel voorbij met de verbeelding. Roots dus, en ook de Vliegeraar weet hij nog precies, “nog zo’n boek dat ik me nog precies kan herinneren”. Wim van de Donk herinnert zich meer de eerste klassiekers die hij las, Ivoren Wachters van Simon Vestdijk bijvoorbeeld.

Lezen ze veel?

Wim van de Donk is een fervent lezer, Van Stappershoef meer een vakantie-lezer. Maar beiden zijn overtuigd van het nut en het plezier ervan: “Het verdiept je kennis over grote maatschappelijke verbanden” aldus Wim van de Donk. “Anders dan het volgen van veel van de populaire tv-programma’s vraagt het aandacht en concentratie. Ik lees veel geschiedenis en biografieën, dat doe ik aan de randen van de nacht, en tijdens lange autoritten. Ik heb het voordeel dat ik gereden word.” Het laatst las Van de Donk de biografie van Thorbecke en die van De Quay maar ook romans, bijvoorbeeld van A.F. Th van der Heijden. Hoewel . . . . ‘ik geloof dat dat boek nog op de stapel ligt”. Mark van Stappershoef leest vaker boeken die een relatie hebben tot zijn werk. Over de geschiedenis van Goirle bijvoorbeeld, of de dagboeken van baron van Voorst tot Voorst  (een eerdere CvdK) die zijn bezoeken aan gemeenten beschreef. “Opmerkelijk om te lezen, want je kunt het zo vertalen naar de huidige situatie.” Van Stappershoef kan ook genieten van de oude lichtingen ‘Het Aanzien Van’, die hij van zijn oma erfde. “Het is zo bijzonder om door die foto’s met verhalen te bladeren die passen in de context van toen.” In de vakantie neemt hij biografieën mee, een boek over Mark Rutte bijvoorbeeld, of de pil van 500 blz. over Van der Laan. “Je gaat beter begrijpen hoe die man zich verhield tot de stad Amsterdam.”

Lezen om toespraken te onderbouwen

Beide bestuurders lezen om hun toespraken te onderbouwen. Over de twee molens van Goirle leest Van Stappershoef en over de geschiedenis van de Ballefrutter, “dat is een heel bijzondere geschiedenis, en belangrijk voor Goirle.” 
Van de Donk heeft zich verdiept in de pacificatie van Gent, , ter voorbereiding van de pacificatielezing die hij in 2016 in Gent mocht geven.
Hij heeft er contact over met zijn Belgische collega. Zij leest geen non-fictie meer, vertelde ze hem, ze leest alleen nog maar romans, daarvan leert ze veel meer hoe de mensheid in elkaar zit.
Beiden zijn positief over ontwikkelingen op het gebied van literatuur en poëzie. “Het is een poosje weggezakt, maar er lijkt weer leven in de brouwerij te komen, nieuwe festivals, een prachtige nieuwe bibliotheek in Tilburg, ook veel positieve ontwikkelingen in andere plaatsen. Er komt een Brabants Boekenweekgeschenk. “Regelmatig dreigen er bezuinigingen op bibliotheken” vertelt Van de Donk, “maar uiteindelijk komt er altijd weerwerk en worden de bezuinigingen weer ingetrokken. Er zit blijkbaar een sterk netwerk achter, denk ik dan”. 

Ongerust door het lezen

Die positieve ontwikkelingen heb je als bestuurder wel nodig, want als je veel over geschiedenis leest, kun je behoorlijk ongerust worden van wat er op wereldschaal gebeurt. Van de Donk las het boek Slaapwandelaars van Christopher Clark, dat beschrijft hoe landen in de Eerste Wereldoorlog terecht kwamen, zonder het écht te willen. “De overeenkomsten met de huidige tijd zijn beangstigend. ‘Geschiedenis herhaalt zich niet maar rijmt wel’, is een citaat dat hem aanspreekt.

Week van de Leesclub

De Week van de Leesclub lijkt hen een goed idee. Hoe meer mensen af en toe een boek pakken, hoe beter.