Boekhandelaar, het mooiste beroep dat er is

Interview met Walter Jansen van boekhandel Jansen & De Feijter

‘Jansen & De Feijter, Boekhandel, Podium en Petit Café’ staat er op de etalage van een fraai pand in de Emmastraat in Velp. Als ik de winkel binnenstap, valt mijn oog meteen op een dichtregel van Ida Gerhardt op de muur: Dit wordt ons niet ontnomen: lezen en ademloos het blad omslaan. Daar krijg ik wel zin in bij het zien van al die boeken die zo aanlokkelijk zijn gepresenteerd. Ik zou een roman kunnen uitzoeken en me dan kunnen neervlijen op een comfortabele bank in een rustig hoekje en er een cappuccino bij bestellen in het petit café achterin de zaak met uitzicht op de theetuin. Aan een grote leestafel is daar vandaag een geschiedenisgroep van Senia druk met elkaar in gesprek. Ik heb een afspraak met een van de eigenaars van de boekwinkel, namelijk Walter Jansen.

Walter vertelt dat hij op zijn negentiende is begonnen als hulpje bij boekhandel Kloosterman in Nijmegen met het uitpakken van dozen. Hij leerde het boekenvak in de praktijk in onder andere Sittard en Deventer en klom op tot bedrijfsleider. Samen met zijn partner Anneke de Feijter richtte hij in 1998 deze winkel op in Velp. In augustus 2014 openden zij ook een grote boekwinkel in Arnhem in de voormalige Palace bioscoop. Walter praat vol optimisme over de boekenbranche.

Hoe zie je de toekomst van het papieren boek?

‘Het papieren boek is onverwoestbaar, daar ben ik rotsvast van overtuigd. Dat is over vijftig jaar nog zo. Een e-reader is techniek; een boek is puur. De markt voor e-readers is verzadigd en groeit al jaren niet meer. Amerika ging ons daarin voor. Het beperkt zich tot het ontspannen lezen, detectives, wat luchtige romans. Ik heb zelf altijd een soort lichamelijke band met een boek. Als ik een boek lees, wil ik weten hoever ik ben in het boek, ik wil er briefjes in kunnen stoppen, er ezelsoren en aantekeningen in kunnen maken. Er is een herwaardering voor mooie boeken, voor iets wat mooi uitgevoerd is. Het zijn vooral ouderen die e-books lezen, vanwege het gemak dat je de letters kunt vergroten en omdat sommigen van hen vaak op reis gaan. Jongeren zitten voor hun studie of werk al veel achter een scherm en ervaren een papieren boek als een mogelijkheid om je even terug te trekken uit de wereld.’

Je hoort vaak dat jongeren niet meer lezen.

‘Dat bestrijd ik te vuur en te zwaard. Ik ben optimistisch over de jeugd. Met name jongeren van twintig tot vijfentwintig lezen ontzettend veel. Natuurlijk niet alle jongeren, maar dat geldt voor volwassenen ook. In onze winkel in Arnhem is een grote afdeling young adult. De jeugd leest in toenemende mate veel Engels en heeft een voorkeur voor phantasy. Dat is inmiddels een heel volwassen genre, waar we zeker niet op moeten neerkijken.’

Denk je dat de boekwinkels blijven bestaan?

‘Men heeft weleens het idee dat het slecht gaat met de boekhandel. Tussen 2009 en 2013 was het inderdaad heel moeilijk. Iedereen maakte een enorme dip mee. Ik denk dat we daar goed uitgekomen zijn. De boekhandels die er nu nog zijn, bleken veerkrachtig en creatief genoeg en ieder doet dat op zijn eigen wijze. Hier heeft de crisis ons dus veel opgeleverd, in positieve zin. We hebben nu het petit café en de theetuin. Verder zijn we een boekhandel in een cultureel centrum. Twee tot drie keer per week bouwen we de zaak in een kwartier om tot een theaterzaal of een filmhuis voor tachtig tot honderd mensen. Het is ook een plek voor cursussen en lezingen.’ 

Waaruit bestaat de samenwerking met Senia?

‘Wij zetten zelf geen leesclubs op, maar laten dat aan Senia of de bibliotheek over. Sinds vijf jaar houdt Senia in onze winkels zo’n twee keer per jaar een informatiebijeenkomst. Er komen wekelijks wel een paar leesclubs hier naartoe voor hun boekbesprekingen. Die komen ook vaak naar de literaire avonden die we hier organiseren. Verder doen we mee met de terugkoopregeling. Deelnemers van Senia-leesgroepen kunnen de boeken die hier zijn aangeschaft weer terug verkopen voor de helft van de aanschafprijs. Ik zou er overigens voor willen pleiten dat Senia ook leesclubs voor poëzie gaat oprichten, want poëzie is zeer de moeite waard en niet iets heel moeilijks.’ 

Wat is je passie?

’Ik ben gek van verhalen. Lezen helpt mij om met een andere blik naar de werkelijkheid te kijken via de beleveniswereld van iemand anders. Ik vind het mooie van het boekenvak dat je raakvlakken hebt met alle facetten van de samenleving. Het is mijn drive om de dingen te doen die me het meest aan het hart gaan en daar mijn werk van te maken: cultuur, in de breedste zin van het woord. Ik vind boekhandelaar het mooiste beroep dat er is. Het is iedere dag genieten, ook omdat je nooit bent uitgeleerd.’

Wil de Graaf