Vrouwen in de literaire canon

Wie is ervan op de hoogte dat het vrouwen waren die de eerste briefroman, de eerste historische roman, een van de eerste romans over homoseksualiteit en de eerste postmoderne roman avant la lettre van de Nederlandse literatuur schreven? Het gaat hier achtereenvolgens om De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) van Betje Wolff en Aagje Deken, De schildknaap (1829) van Margaretha de Neufville, Eenzaam avontuur van Anna Blaman (1948) en Zelfportret als legkaart (1954) van Hella Haasse.

‘Vrouwelijke auteurs zijn vaak vernieuwers, maar in de literatuurgeschiedenissen zie je daar nauwelijks iets van terug. Want op een heel subtiele manier denken we allemaal dat vernieuwing hoort bij mannelijke auteurs en dus zijn literatuurgeschiedenissen vooral verhalen van witte, westerse mannen.’ Dit schreven auteurs Jannah Loontjens en Manon Uphoff en recensent Fleur Speet op 10 januari 2021 in een vlammend essay in Trouw. Een essay dat Annelies Verbeke een week later uitbreidde en aanvulde voor publicatie in De Standaard.

Met het essay demonstreerden Loontjens, Uphoff, Verbeke en Speet hun onvrede over de Nederlandstalige canon. Het was de eerste daad van schrijverscollectief Fixdit. Door middel van essays, open brieven, leesclubs en literaire avonden wil deze stichting het bewustzijn over genderongelijkheid in de letteren vergroten. Met heruitgaven van en podcasts over klassiekers willen ze ‘verdwenen’ schrijfsters uit het verleden onder de aandacht brengen. Het hoofddoel is de literaire canon met deze titels aan te vullen.

Het volledige artikel valt te lezen in Boekenpost maart/april.