Luister naar de lente
Het voorjaar inspireert componisten al eeuwenlang. Zo schiep Tsjaikovski de ‘Bloemenwals’ uit het ballet De notenkraker. Ook Antonio Vivaldi schreef een muzikale impressie van de lente, 'La primavera' uit De vier jaargetijden. Olivier Messiaen was dol op vogelgeluiden die hij nauwkeurig bestudeerde en omzette in pianomuziek.
De notenkraker van Tsjaikovski
U kent vast wel de ‘Bloemenwals’ uit het ballet De notenkraker van Tsjaikovski. Een lange inleiding van het orkest, verwachtingsvolle harpakkoorden, en ja hoor, daar komt de beroemde wals. Luister naar het London Festival Orchestra o.l.v. Alberto Lizzio. Dansliefhebbers kunnen ook hun ogen de kost geven met een uitvoering van het New York City Ballet.
De vier jaargetijden van Vivaldi
Antonio Vivaldi baseerde De vier jaargetijden op gedichten die hij mogelijk zelf heeft geschreven. Het eerste en bekendste deel is 'La primavera' (De lente). De muziek volgt nauwgezet elke beschrijving in het gedicht, ja de componist zet de dichtregels zelfs in zijn partituur! Meer hierover, en natuurlijk ook over de andere jaargetijden in Luisterwijzer Z18-09. Hieronder het gedicht over de lente (in vertaling):'t Is altijd feest wanneer de lente komt:
De vogels groeten haar en zingen blijde,
Het westenwindje ontdooit de beekjes prompt,
Zacht murm'lend vlieten zij langs bos en heide.
Wolken verduisteren de lucht bij tijde,
De bliksems flitsen en de donder gromt,
Maar weldra gaan de vogels zich weer wijden
Aan hun gezang als 't onweer is verstomd.
En in een liefelijke bloemenwei
Slaapt als dan 't koeltje suist in boom en plant,
De geitenhoeder met zijn hond terzij.
Bosnimfen dansen in een lustwarand
Met herders op de tonen der schalmei.
Stralend verschijnt de lente in het land.
Luister naar een uitvoering door Janine Jansen (viool) en Amsterdam Sinfonietta tijdens het Internationaal Kamermuziek Festival 2014.
De vogels van Olivier Messiaen
De twintigste-eeuwse Franse componist Olivier Messiaen was een groot vogelliefhebber. In zijn optiek waren vogels door God bevoorrecht, omdat ze van alle schepselen het dichtst bij Hem mochten leven (tussen hemel en aarde) en de hele dag Zijn lof mochten zingen. Messiaen ging regelmatig naar bos en hei waar hij het gezang van vogels opnam en later thuis uitwerkte. Er zijn foto’s van hem en zijn partner Yvonne Loriod, in het bos, hij met papier en pen en zij met de apparatuur. Meer over zijn muziek leest u in Luisterwijzer Z22-09 die in september uitkomt. Beluister de uitvoering van een deel van Messiaens Catalogue d’oiseaux (Vogelcatalogus).Een alouette calandrelle is een leeuwerik, choeur des cigales: koor van krekels, faucon crécerelle: torenvalk, caille: kwartel etc.