Burgerschap

In onze huidige gepolariseerde samenleving lijkt het idee van goed burgerschap ver te zoeken, zelfs zo ver dat het onze democratie bedreigt. Maar wat houdt burgerschap eigenlijk in? Wat betekent het voor onze individuele vrijheid en wat doet het met onze samenleving? Patrick Loobuyck biedt een theoretische analyse van het concept ‘burgerschap’. Hij benadrukt met klem dat het hem niet gaat om empirisch onderzoek, een ideologie of partijpolitiek, maar om een theoretische verheldering die steunt op rationele argumenten. Hij onderzoekt hoe mensen samen kunnen leven in politieke gemeenschappen en wat de rol van de overheid daarin zou moeten zijn. Loobuyck maakt gebruik van theorieën van politieke filosofen, te beginnen met Hobbes en Locke, maar ook van modernere denkers, zoals Rawls, Mill, Habermas, Mouffe, Kymlicka en anderen. Vooral Rawls is voor Loobuyck een gids om de voorwaarden voor een open, rechtvaardige en diverse samenleving te beschrijven. Hij onderzoekt het sociaal contract, de negatieve en positieve vrijheid van Isaiah Berlin, de scheiding der machten en de normatieve communitaristische opvattingen die in de negentiende eeuw opkwamen. Uiteindelijk draait alles volgens hem om rechtvaardigheid en wederzijds respect. Met zijn boek Burgerschap probeert Loobuyck het individuele en het collectieve met elkaar te verzoenen. Volgens hem blijft er genoeg ruimte voor individuele vrijheid en diversiteit, maar de burger moet zich ook verantwoordelijk voelen voor de gemeenschap. Hij heeft niet alleen rechten, maar ook plichten.