De ontdekking van Holland

Als het echtpaar, Leendert en Aaltje Spaander, in Volendam in 1881 een ‘kunstenaarshotel’ opent, begint een bijzondere periode in het vissersdorp. Al snel komen kunstenaars uit alle windstreken en bevolken de ateliers op de begane grond van het hotel. Zij roemen het Hollandse licht en landschap, de verweerde vissers, en de schoonheid van meisjes en vrouwen in klederdracht. In hun kielzog volgen ook andere beroemdheden, schrijvers en componisten, prinsen en presidenten. Niet alleen zijn het licht en de Zuiderzee aantrekkelijk voor de kunstenaars maar ook de tolerante en open houding van het dorp, en het gezelschap van kunstbroeders en -zusters. De gelagkamer van het hotel vormt het decor voor vrolijke avonden met eindeloze gesprekken en veel drank. De Spaanders met hun zeven dochters bedienen de gasten. Sommige kunstenaars blijven slechts enkele dagen of weken, andere maanden of zelfs jaren. Jan Brokken is diep in deze onderbelichte periode gedoken en vertelt met zijn kenmerkende enthousiasme en levendigheid vele verhalen rondom het dorp en de kunstenaars. De prachtige afbeeldingen illustreren zijn verhalen, en maken nieuwsgierig naar de echte schilderijen. Het liefst was je er bij geweest, in het Volendam van rond 1900, waar de kunstenaars met hun ezel op de dijk zaten en de meisjes in klederdracht rondliepen tegen een achtergrond van houten vissershuisjes, met de zon schijnend op een glinsterende Zuiderzee.