Kroniek in steen

In het Zuid-Albanese stadje Gjirokastër groeit een jongen op met een grote fantasie en een sterk gevoel voor taal. Hij is enig kind te midden van een familie met vooral vrouwen: moeder, grootmoeders, tantes, maar ook buurvrouwen, een buurmeisje en af en toe een verre door hem bewonderde jonge vrouw. Het zijn de vrouwen die alle dorpsnieuwtjes, roddels en het sterk gefilterde wereldnieuws bespreken, vermengd met oude sagen en bijgeloof. De jongen zuigt alles in zich op en fantaseert er zijn verhalen omheen. De Tweede Wereldoorlog is net begonnen en het stadje is bezet door de Italianen, die vervolgens worden verdreven door de Grieken, weer de Italianen, daarna komen de Duitsers en tot slot de Partizanen. Deze gebeurtenissen dringen ook door in het leven van de jongen, die een jaar of tien is en door wiens ogen wij als lezer alles meemaken. Zijn wereld is die van het stadje, dat hij beschrijft als een bezield wezen, als een stenen pantser waarbinnen het tere vlees zich schuil kan houden. Het is niet gemakkelijk om in deze stad en die tijd kind te zijn. Dit boek verdient als geen ander de titel ‘klassieker’. Hoezeer het ook speelt in een land dat voor ons lang gesloten bleef, het beschrijft de ook hier bekende lotgevallen van mensen wier alledaagse bestaan door oorlog en het moeten vluchten door elkaar wordt geschud. Maar alles wordt milder door de poëtische taal van de hoofdpersoon.