Max Havelaar

Een hoogtepunt in de Nederlandse literatuur: deze in 1859 geschreven aanklacht in romanvorm tegen het koloniale bewind in Nederlands-Indië, vanwege de gedoogde wantoestanden en wreedheden daar, waar de auteur zelf - in zijn positie als assistent-resident te Lebak - tegenaan gelopen was. Multatuli schreef dit boek niet alleen als een bevlogen protest tegen het gesignaleerde onrecht, maar ook ter rechtvaardiging van zijn eigen handelswijze. "Ik zal gelezen worden": tot dat doel werpt hij zijn ‘levend Hollands’ in de strijd, zijn humor, overredingskracht en sentimenten, en bedient hij zich kwistig van verschillende verhaalstijlen. Zo krijgen de meeslepende toespraak tot de inlandse hoofden van zijn titelheld en alter ego Max Havelaar, en de liefdesgeschiedenis van Saïdjah en Adinda, de mopperende koffiemakelaar Batavus Droogstoppel als tegenstem.