Rituelen. Waarom we niet zonder kunnen

Kunnen moderne mensen zonder (religieuze) rituelen leven? Volgens Herman de Dijn, emeritus hoogleraar filosofie aan de Katholieke Universiteit Leuven, zijn wij allereerst inventieve en, in het verlengde daarvan, rituele wezens, omdat we ons verwonderen over de werkelijkheid. Mensen proberen zich met behulp van rituelen en symbolen te verhouden tot de mysteries van onze werkelijkheid die het leven zin verlenen. De traditionele religies voorzien in die rituelen en symbolen, maar in onze West-Europese cultuur lijken ze nog weinig relevantie te hebben. Tegelijkertijd blijft er in onze postmoderne, seculiere cultuur, waarin zelfexpressie en directe bevrediging voorop staan, nog steeds belangstelling voor spiritualiteit en religiositeit, die zich in alle maten en vormen aandienen op een markt van zingeving. Het is de vraag of in die cultuur verwondering en mysterie kunnen standhouden en of rituelen en symbolen naar eigen smaak kunnen worden ingezet. De Dijn houdt, misschien tegen beter weten in, vertrouwen in de kracht van de traditie voor individu én gemeenschap.