Schuilplaats voor andere tijden

Waar baseren mensen zich op als ze verzuchten dat vroeger alles beter is? Zijn ze in staat om met een objectieve blik naar lang vervlogen tijden te kijken of sijpelt er altijd nostalgie door in hun kijk op het verleden? De Bulgaarse auteur Georgi Gospodinov onderzoekt in 'Schuilplaats voor andere tijden' onder andere deze vragen, waarbij hij in een eigen schrijfstijl laat zien wat er gebeurt als hogere machten met een goed idee aan de haal gaan.

Deze baanbrekende vondst is een kliniek van het verleden die alzheimerpatiënten in staat stelt om op elke etage van een gebouw terug te gaan in de tijd. Het doel is helder: rust vinden in hun vervagende herinneringen. Al snel is naast de medische wereld ook de politiek geïnteresseerd, want burgers een nostalgische blik naar het verleden gunnen, is altijd beter dan ze laten leven in de soms grimmige realiteit van de eenentwintigste eeuw.

Het knappe is dat Gospodinov door te focussen op deze hang naar nostalgie een uiterst actueel portret van Europa schetst. Juist de manier waarop de verschillende landen invulling geven aan de mogelijkheid om ‘terug in de tijd’ te gaan, laat haarscherp zien welke problemen ze nu vooral willen ontlopen. Na het lezen van deze roman kun je het bijna niet oneens zijn met de jury die deze roman in 2023 de International Booker Prize toekende: ‘het verleden is altijd slechts een verhaal dat verteld wordt en niet alle verhalenvertellers hebben het talent van Georgi Gospodinov.’