de Vertrouweling

Sam van Deventer (1888-1972) was de zielsverwant van Helene Kröller-Müller. Hij was voor haar de zoon, zoals zij die zich had gewenst. Hij nam dan ook vaak de plaats in van haar eigen vier kinderen. Ze bracht hem liefde voor kunst, esthetiek en Duitse cultuur bij, maar eiste daartegenover onvoorwaardelijke toewijding. Zij heeft hem gevormd naar haar eigen denkbeelden. Tijdens de Duitse bezetting kreeg Sam van Deventer de leiding over het Kröller-Müller Museum en De Hoge Veluwe. Hij toonde zich Duitsgezind en opportunistisch: rijkscommissaris Seyss-Inquart mocht zijn vijftigste verjaardag op jachthuis Sint Hubertus vieren; Vincent van Gogh werd gepropageerd bij de bezetter; er werd in kunst gehandeld en er werd roofkunst opgeslagen. Na afloop van de oorlog betaalde Van Deventer een hoge prijs voor zijn ‘culturele collaboratie’, maar zijn trouw aan het echtpaar bleef ongebroken. Na de biografieën van Helene Kröller-Müller (2010) door Eva Rovers en Anton Kröller (2015) door Ariëtte Dekker vormt dit boek een waardevolle en verdiepende aanvulling op de ontstaansgeschiedenis van het Kröller-Müller Museum en Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Dit boek over Sam van Deventer geeft je de kans om nog dichter bij de ontstaansgeschiedenis van de het Kröller-Müller Museum te komen: De verzamelaars, de collectie, het realiseren van het museum en alle intermenselijke relaties die daarbij een niet te verwaarlozen rol speelden.