Home Een adres

Een adres

Michal Citroen

Alfabet Uitgevers 2024 | 546 pagina's
G25-04

Waarom duurde het zo lang voordat er ook veel onderduikadressen voor Joden beschikbaar kwamen? Dat diep trieste verhaal wordt in dit boek verteld. Op invoelende en aangrijpende wijze wordt het van het lot van de Joden in Nederland 1940-1945 beschreven. Het boek laat zien met welke persoonlijke problemen/bedenkingen ieder te maken kreeg bij de vraag/mogelijkheid: onderduiken of niet? Kunnen we bij elkaar blijven? Waar dan? Hoe gaan we dat betalen? Juist de persoonlijke verhalen maken het onvoorstelbare beter voorstelbaar. De eenvoud van de meest gruwelijke verhalen laten je als lezer met verbijstering achter.
De geschiedenis blijven vertellen is dringend nodig. Met deze zin geeft de schrijfster al meteen heel duidelijk aan waarom juist dit boek gelezen moet worden.
Dit zeer boeiende en toch gemakkelijk leesbare boek is een waardig alternatief voor wie een omvangrijk werk als ‘Ondergang’ van Presser te veel is.
Het boek stond op de shortlist voor de Libris Geschiedenisprijs 2024.

Reacties uit de pers

Een adres van Michal Citroen, recensies op Hebban
Thom de Graaf, Toespraak bij de boekpresentatie, 2 april 2024

“Gebruikmakend van getuigenverslagen vertelt ze de verhalen van onmacht, wanhoop, verraad, angst en bedrog. Maar ook van moed, daadkracht, lef en hulp. Zij beschrijft hoe de bezetter stap voor stap allerlei anti-Joodse maatregelen invoerde, waarom zovelen niet onderdoken. Ze ontkracht de ‘makke schapen-theorie’. Zij beschrijft de rol van de Joodse Raad en voor welke uitdagingen de ondergedoken Joden zich gesteld zagen. Met Een adres schrijft Michal Citroen een allesomvattende en verbijsterende geschiedenis van de onderduik van de Nederlandse Joden in oorlogstijd.” Toespraak van mr. Thom de Graaf, vice-voorzitter van de Raad van State, bij de boekpresentatie van Een adres. “Wat dat doet met mensen die het overleefden, maakt Michal Citroen in haar boek ook duidelijk. Niet alleen de overlevenden uit de kampen moesten getraumatiseerd verder, ook – maar op een andere manier – de onderduikers die na de bevrijding weer de straat op konden. “Het is moeilijk een overlevende te zijn”, zo vat Michal Citroen het leven van haar vader en vermoedelijk dat van veel anderen samen”.

Suggesties

Dr. J. Presser, Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940–1945, Staatsuitgeverij ‘s-Gravenhage (1965). (Bibliotheek, of 2e hands).

Jacques Presser, Homo submersus. Een roman uit de onderduik, Boom (2010). (Heruitgave, 2023).

Renske Krimp-Schraven, ?Tewerkgesteld. Getuigenissen van de Arbeitseinsatz, Amsterdam (2024). (Ook als leeswijzer G25-08 seizoen 2025-2026).

Isaac Lipschits, De kleine Sjoa. Joden in naoorlogs Nederland, Mets & Schilt (2001).