Een kleine filosofie van grote emoties
Ignaas Devisch
In het essay 'Een kleine filosofie van grote emoties' schetst Ignaas Devisch de veranderende plaats van emoties in de publieke ruimte. Tot een aantal decennia geleden werd er van je verwacht dat je je gevoelens voor een ander verstopte. In de afgelopen jaren is er steeds meer ruimte gekomen voor het delen van je emoties. Dit is, volgens Devisch, allereerst een positieve verandering, maar hij belicht ook de minder goede kanten ervan. De mogelijkheid tot het bespreekbaar maken van je emoties lijkt af en toe door te schieten in een verplichting om dit te doen. Als dat gebeurt, wordt de ene verwachting alleen maar vervangen voor een andere verwachting. Dat lijkt niet wenselijk. Het opleggen van druk om over emoties te spreken kan anderen, en ook jezelf, de kans ontnemen om in alle rust deze gevoelens te verwerken. Daarnaast kan het pijnlijk of ongepast zijn om alles bespreekbaar te maken, of kan het een ander kwetsen.
Het praten over emoties moet gepaard gaan met een juiste manier van denken over en omgaan met deze emoties. Als dat ontbreekt, kan een zogenaamde ‘spreekcultuur’ juist hele ongewenste uitwerkingen hebben. De verplichting om emoties te bespreken, terwijl je je daar eigenlijk niet bij op je gemak voelt, is daar slechts één van. In zijn essay zoekt Devisch een balans tussen het spreken en het zwijgen en vraagt hij aandacht voor de waarde van de stilzwijgende emotie.
Verder lezen
In het Filosofie Magazine zijn een aantal leuke artikelen verschenen over emoties. Hieronder geef ik een aantal verwijzingen.
- Devisch heeft een tijdje voor de publicatie van Een kleine filosofie van grote emoties een voorpublicatie van dit boek geschreven. Het kan dienen als een fijne samenvatting van het boek in de woorden van de auteur zelf. Het artikel heet Hoe een tragisch mensbeeld tegenwicht biedt aan onze controledwang en is verschenen op 30 november 2023. Via deze link kunt u het lezen: Hoe een tragisch mensbeeld tegenwicht biedt aan onze controledwang.
- In het artikel Emoties zijn gevoelige gedachten interviewt Simone van der Brug Martha Nussbaum, die ook genoemd werd in hoofdstuk II van Devisch’ boek. In dit interview gaat Nussbaum in op de tweedeling tussen ratio en emoties, en het belang van de emotionele beleving. Het is interessant ter verdieping van hoofdstuk II van Devisch boek en van de leeswijzer. Het verscheen 14 juli 1999 en is te lezen via deze link: Martha Nussbaum: ‘Emoties zijn gevoelige gedachten
- In een artikel van Hannah Achterbosch genaamd Emoties zijn nuttig, verschenen op 16 juli 2021, wordt, zoals de titel al doet vermoeden, ingegaan op het nut van emoties. Het is vooral interessant in connectie met de vraag of het verstand het gevoel moet domineren, zoals gesteld in het tweede hoofdstuk van Devisch. Hier de link: ‘Emoties zijn nuttig’.
Bronnen
- Paul Van Aelst, Een kleine filosofie van grote emoties, Humanistisch Verbond, 15 december 2024
- Anna Bosman, Een kleine filosofie van grote emoties, Orthopedagogiek, onderzoek en praktijk, 2024
- Ignaaz Devisch: Hoe een tragisch mensbeeld tegenwicht biedt aan onze controledwang. Filosofie Magazine, 9 januari 2024
- Simone van der Burg: Martha Nussbaum: ‘Emoties zijn gevoelige gedachten’ Filosofie Magazine, 24 oktober 2024
- Hannah Achterbosch: ‘Emoties zijn nuttig’. Filosofie Magazine, 12 juli 2023
- Website van Ignaaz Devisch