Frictie. Ethiek in tijden van dataïsme
Miriam RaschHet dataïsme is de overtuiging dat de werkelijkheid volledig in data gevat kan worden. In Frictie illustreert en bekritiseerd Miriam Rasch dit geloof. Door de werkelijkheid in data te vatten wordt de werkelijkheid versoepelt, bijvoorbeeld met zoekmachines die al weten wat je op wilt zoeken voordat je het intypt. Zo maakt data onze realiteit vrij van frictie. Ondanks dat deze automatisering klinkt als iets goeds het wordt de mens immers makkelijk gemaakt belemmert het onze authenticiteit, alles wordt voor ons gedaan. Tegenover de automatiserende wereldopvatting die het dataïsme propagandeert, stelt Miriam Rasch een levensstijl van frictie voor. Met frictie sluiten we ons af van de versoepeling van de data, bijvoorbeeld door ons af te sluiten van het internet. Met frictie verkiezen we onze eigen uniekheid boven de gladde illusie van de automatisering. Frictie is filosofisch rijk en relevant voor een ieder die de huidige toestand van onze kennis wilt begrijpen.
Links genoemd in de leeswijzer:
- Jelle Bruineberg: In de ban van de data. bij nader inzien, 25 maart 2021
- Laurens Verhagen: Treffend pleidooi voor meer frictie tussen mens en algoritme. Volkskrant, 19 juni 2020
- Danny Dobbelaar: In dit boek ontdek je wat je digitale profiel níet over je zegt. Trouw, 6 mei 2020
- Katleen Gabriels: . ‘Frictie’ van Miriam Rasch. De weg van de weerstand, De lage landen, 20 augustus 2020.