Het oog van Jan Veth

Heeft u Johan Huizinga’s biografie 'Leven en werk' van Jan Veth gelezen? Dan is dit boek een geweldige aanvulling. Maar ook als eerste kennismaking met Jan Veth, schilder en criticus rond 1900, is het zeer geschikt. Oorspronkelijk verschenen als catalogus bij de tentoonstelling in het Dordrechts Museum (februari-september 2023), kreeg het al snel lovende kritieken in de pers. Een prachtig vormgegeven en toegankelijk boek dat het leven van Jan Veth in vier delen beschrijft: als kunstenaar, avant-gardist, portretschilder en kunstpleiter. Veth bevond zich aan het einde van de vorige eeuw midden tussen de kunstenaars, schrijvers, bestuurders; de avant-garde in Nederland. Voor zijn vrienden was hij loyaal en vol toewijding, de deur stond altijd voor ze open. In zijn schrijven was hij een scherp waarnemer, kritisch en beschouwend. Voor schilderopdrachten uiterst precies: hij maakte vele schetsen, verbleef wel weken soms maanden bij de opdrachtgever in huis om, zoals hij zei, ‘de persoonlijkheid te doorgronden’. Hoofd en hart lagen ver uit elkaar, er moest immers brood op de plank komen. Tijd voor vrij werk, het liefst in de natuur waar hij ‘stil kon werken’, was er nauwelijks. Zijn echte belangstelling ging dan ook uit naar de zeventiende-eeuwse Hollandse schilderkunst. In het boek verder veel achtergrondinformatie over bevriende kunstenaars, zoals De Tachtigers en de roerige tijd waarin ze leefden. En vooruit, één hoofdstuk over Anna Dirks, zijn vrouw, die hij ontmoet op de Rijksacademie van Beeldende Kunsten. ‘Vrij werk’ hield voor Anna bij haar huwelijk op. De auteurs zijn alle kenners uit de museale wereld.

Heeft u Johan Huizinga’s biografie Leven en werk van Jan Veth gelezen? Dan is dit boek een geweldige aanvulling. Maar ook als eerste kennismaking met Jan Veth, schilder en criticus rond 1900, is het zeer geschikt.