Naar de inhoud
Lees voor

De controversiële kunst van Marina Abramović

Marina Abramović (1946) maakt al vijftig jaar baanbrekende kunst. Haar performance art wordt beschouwt als zeer controversieel, omdat ze gekenmerkt wordt door het overschrijden van mentale en fysieke grenzen. Ook wordt ze geprezen vanwege haar moed en doorzettingsvermogen en omdat het bij de toeschouwer écht iets veroorzaakt. Haar boek Walk Trough Walls staat op de Senia’s leeslijst Kunstgeschiedenis. Tot 14 juli is er een overzichtstentoonstelling te zien van haar werk in het Stedelijk Museum in Amsterdam.

Onderga de wereld van Marina in Stedelijk

Tot 14 juli 2024 kun je je onderdompelen in de wereld van de legendarische Marina Abramović, in het grootste overzicht ooit in Nederland. Ruim 60 belangrijke werken tonen de ontwikkeling van het indrukwekkende oeuvre van de pionier van de performancekunst in de afgelopen vijftig jaar: van haar vroege werk, dat ze maakte in het voormalige Joegoslavië en in Amsterdam, tot de baanbrekende performances met haar partner Ulay en het solowerk waarmee ze nog steeds actief is. Onderdeel van de tentoonstelling zijn foto’s, video’s, sculpturen en live heruitvoeringen van vier iconische performances te zien die nooit eerder in Nederland te zien waren. Ook kun je als bezoeker deelnemen aan twee van haar werken. Er zijn dagelijks performances in de tentoonstelling, tussen 10.30 en 17.00 uur. Deze worden op verschillende tijdstippen uitgevoerd door performers die speciaal zijn opgeleid volgens de Abramović Methode.

Meer informatie op de website van het Stedelijk Museum >

Senia’s leeswijzer Walk trough walls

In Walk Through Walls onthult Abramović haar persoonlijke geschiedenis heel openhartig. Ze groeide op in een rigide gezin, dat deel uitmaakte van de elite in het oude Joegoslavië onder Tito. Toen zij in 1975 naar Amsterdam kwam op uitnodiging van Galerie De Appel voor een performance, ging er een wereld vol mogelijkheden voor haar open. Ze begon hier aan een reeks spraakmakende en baanbrekende performancewerken, in het begin samen met haar geliefde Ulay. In dit boek zien we de artiest in actie. Ze vertelt hoe ze lichaam en geest over de grenzen van pijn, uitputting en angst duwt in haar zoektocht naar emotionele en spirituele transformatie. Het boek is een biografie over het leven van deze bijzondere kunstenares en laat ons ook kennismaken met performancekunst en de omgeving waarin die kunstvorm tot ontwikkeling kwam.

Na het lezen van de memoires van Marina Abramović bekijk je haar kunst met andere ogen, doordat je wordt meegenomen in haar emotionele en spirituele transformatie.  Het boek bestaat uit dertien hoofdstukken. Ieder hoofdstuk begint met een schuingedrukte tekst over gebeurtenissen, dromen en verhalen uit het leven van Abramović die verwijzen naar en betrekking hebben op haar toekomstige performances en die die performances betekenis geven. De performances staan uitgebreid in het boek beschreven. In de samenvatting en bij de kijkvragen wordt naar deze beschrijvingen verwezen.

Kijk- en discussievragen

De performance Art Must Be Beautiful, Artist Must Be Beautiful (blz. 87 van het boek) is ook te zien in het Stedelijk Museum. Deze act geeft aan waar het in de kunst over moest gaan, wat een werk betekende. Kunst moet verontrustend zijn, kunst moet vragen stellen, kunst moet de toekomst voorspellen. Alleen met meerdere betekenislagen kan kunst een langer leven hebben. Wat vind je van deze stelling? Moet kunst iets betekenen of mag kunst ook alleen maar mooi zijn?

The House with the Ocean View kwam voort uit de wens om te onderzoeken of het mogelijk was zichzelf te zuiveren door middel van eenvoudige discipline, regels en beperkingen. (blz. 272-276 van het boek). Zou je oogcontact met Marina kunnen hebben terwijl zij intieme handelingen uitvoert als naar het toilet gaan bijvoorbeeld of zou je een gevoel van schaamte ervaren om daarnaar te kijken en wegkijken? Er wordt besproken van een gezamenlijke energie in de ruimte, kun je je daar iets bij voorstellen?