Klassieker in de spotlights: Het proces
Het proces is één van de beroemdste boeken uit de wereldliteratuur. En dat terwijl het om een onvoltooide roman gaat. Franz Kafka (1883-1924) vond zijn werk mislukt en wilde het zelfs laten vernietigen. Het boek werd in 1925 postuum gepubliceerd. We ontvingen mooie leeservaringen (dank!) en delen die graag.
Het verhaal
‘Iemand moest kwaad van Josef K. hebben gesproken, want zonder dat hij iets slechts had gedaan werd hij op een ochtend gearresteerd.’ Al in de openingszin van Het proces wordt ons ideaalbeeld van een normale, geordende wereld op zijn kop gezet.
Wanneer Josef K. op een morgen zonder dat hij iets kwaads had gedaan gearresteerd wordt, begint een vreemde en ellendige procesgang. K. raakt verstrikt in een ondoorgrondelijk rechtssysteem en verzeilt in een verwarrende wereld van armoedige griffiekantoren in afgelegen buitenwijken, een doolhof waarin plotseling advocaten, rechters van instructie, aalmoezeniers en hoeren opduiken, wrede ranselaars in gewelven: het is de wereld van Kafka bij uitstek en die zelfs buiten zijn boeken om zijn naam is gaan dragen.
Leeservaringen
‘Het proces is een schitterend boek om voor het eerst in aanmerking te komen met een typisch kafkaësk verhaal. Het boek geeft je een bijzondere inkijk in hoe chaotisch en onoverzichtelijk het leven soms kan zijn. In tijden waarin vaak het doel van goed bestuur en rechtspraak tekortschiet, maakt Het proces daarnaast ook nog eens erg actueel. Doordat het verhaal een zo’n grote mate van absurditeit bevat, valt dit tijdens het lezen vaak naar de achtergrond. Als dit absurde verhaal op een gegeven moment zelfs voor de hoofdpersonage normaal lijkt, hoe absurd is onze wereld wellicht?’ – Bart V.
‘Het Proces heb ik jaren geleden gelezen. Een beangstigend boek over onmacht als je geconfronteerd wordt met macht. Het heeft destijds veel indruk gemaakt. De aanleiding om het boek te lezen was bijzonder. Ik hoorde Joop den Uyl in een interview zeggen dat het boek al jaren op zijn bureau lag. Hij had het nog niet gelezen maar het lag er alvast voor als hij er even tijd voor had. Hij hoopte in ieder geval dat hij er na z’n pensionering aan toe zou komen. Helaas is hem dat dus niet gegund want op 68 jarige leeftijd overleed hij, nog volop in het politieke leven. Dat mocht mij niet overkomen.’ – Helmi Duijvestein
‘In een woord geweldig. Ook nu in deze tijd nog steeds leerzaam.’ – Thea de Groot
‘Net als Het slot merk je in Kafka’s boeken, dus ook in Het Proces de machteloosheid van de gewone man, die door de bestuurlijke instanties niet serieus genomen wordt. Ook al heb ik Kafka ruim 50 jaar geleden gelezen, zijn boeken blijven je bezighouden, ook nadat je ze uit hebt. Hetzelfde ervaar ik bij het lezen van de boeken van Philippe Claudel (zoals Het verslag van Brodeck, Grijze Zielen en De hond van de Archipel).’ – Gerhard Poorthuis
Uiteraard is het jaren geleden dat ik dit boek gelezen heb. De beklemmende sfeer erin is me altijd bijgebleven. Latere ervaringen van mijzelf of van anderen zoals in de film Das Leben von Anderen riepen dit gevoel sterk op. Ook de opstelling van Putin doet dit weer.’ – Helene Monsma
Leeswijzer
Nieuwsgierig geworden naar Het proces? Zet het op de boekenlijst van volgend seizoen, er is namelijk een verdiepende beschikbaar. Meer info >
Volgende klassieker
In onze volgende nieuwsbrief zetten we De avonden van Gerard Reve in de spotlights. Leeservaringen zijn weer van harte welkom. Jouw leeservaring >
