Nederlandse muziek uit de 17e eeuw
De componisten Huygens, Bredero en Sweelinck kennen we allemaal, al was het maar van onze straatnamen. Maar hoe klinkt hun muziek? Van Sweelinck horen we nog wel eens orgelwerken, maar wist u dat hij ook veel vocale muziek heeft geschreven? En wat gebeurde er toen nog meer op muziekgebied?
In de zeventiende eeuw zien we een typisch Nederlands verschijnsel: het musiceren in de huiselijke kring. Er was een bloeiende liedcultuur, mede door de uitgave van tal van liedboekjes. Sommige van die liederen kennen we nog steeds: Die winter is vergangen, of het Wilhelmus. Luister bijvoorbeeld naar Het viel een hemels dauwe door de Belgische folkgroep RUM >
Constantijn Huygens
Constantijn Huygens (1596–1687) was diplomaat, dichter, geleerde en componist. Hij schreef liederen in het Frans, Italiaans en Latijn, maar gaf ze onder pseudoniem uit. Als secretaris van twee prinsen van Oranje durfde hij het onder zijn eigen naam blijkbaar niet aan omdat hij geen beroepsmusicus was. Zijn geestelijke en wereldlijke muziek is echter de moeite waard. Luister naar een wat oudere opname, door Elly Ameling (sopraan) en Max van Egmond (bariton) van Quel neo, quel vago neo en O chiome erranti (van 54:12 tot 56:32)
Hemony
Hemony, ook al zo’n naam uit de zeventiende eeuw die de meeste mensen wel kennen. De twee broers François en Pieter produceerden als eersten ter wereld, een zuiver gestemd carillon. Daardoor werd het carillon meer dan alleen voor het slaan van de uren: er konden nu ook melodieën op gespeeld worden. De Utrechtenaar Jacob van Eyck (ca. 1590-1657) schreef variaties op bekende liedjes die op blokfluit, maar ook op het carillon gespeeld kunnen worden. Luister naar Praeludium ofte voorspel door Malgosia Fiebig op het carillon van de Domkerk in Utrecht. (van 8:28-9:28) >
Jan Pieterszoon Sweelinck
Van Jan Pieterszoon Sweelinck (1561-1621) kennen veel mensen het portret nog dat stond op het briefje van 25 gulden. Sweelinck was organist aan de Oude Kerk in Amsterdam. Veel jonge Duitse musici kwamen naar Amsterdam om bij hem in de leer te gaan. Zo oefende hij grote invloed uit op de muziek in Noord-Duitsland. Naast orgelmuziek schreef hij vocale muziek, psalmzettingen en wereldlijke meerstemmige liederen. Luister naar Depuis le jour door het Gesualdo Consort Amsterdam >
Luisterwijzers
Een luisterwijzer met muziek van Sweelinck verschijnt volgend seizoen. Er zijn twee luisterwijzers met muziek uit de zeventiende eeuw:
De Gouden eeuw, deel 1. Vocale muziek (Z22-03) >
De Gouden eeuw, deel 2. Instrumentale muziek (Z23-02) >
Concerten
Een concert bijwonen met muziek uit de zeventiende eeuw? Er is een serie concerten door het Utrechtse ensemble Camerata Trajectina, van 1 t/m 7 februari, in o.a. Zeist, Zwolle en Eindhoven. Meer informatie oudemuziek.nl >
